Een eerlijk gelijkwaardig Nederland. Wij zijn voor. Jij ook?

Ontzettend gaaf, die failliete ziekenhuizen | Joop.nl

  •  
03-11-2018
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
Joop_ziekenhuizen_thumb
cc-foto: Thomas Geersing
Overal is de reactie van de overheid als die van Bruins bij de ziekenhuizen. De overheid kijkt toe en weet niet wat te doen tegen de problemen, behalve het nog meer afschaffen van regels.
D66-Kamerlid Rens Raemakers
Een minister die niet weet wat er speelt en overvallen werd door de plotselinge sluiting van ziekenhuizen. In meerdere opzichten. Niet alleen dat er met patiënten gesleept werd. Hij bleek ook te denken dat een ziekenhuis slechts een stapel stenen is. Natuurlijk joh, zoals een minister slechts een verzameling cellen is.  D66-Kamerlid Rens Raemakers , zelf behandeld wegens kanker, probeerde de minister een beetje empathie bij te brengen. Daar ontbreekt het bij VVD’ers nogal eens aan, van Harbers tot Dijkhoff, ze lijken ingeënt tegen medeleven. Integriteit hebben ze trouwens ook een groot tekort aan in die partij. Gek, dat de vrije markt dat niet oplost.
De VVD bestaat uit ayatollahs van het marktdenken-geloof. De religie die er, ingegeven door de ideeën van de 18e eeuwse Schotse filosoof Adam Smith, vanuit gaat dat er een ‘onzichtbare hand’ van de vrije markt is die de wereld regeert en in goede banen leidt. Net zoals Allah, Jezus of Jahweh dat doen maar dan met minder regeltjes.
Piet Hein Donner, de Anton Pieck van de politiek omdat hij beelden verspreidt die er lekker ouderwets uitzien maar nooit kloppen, beweerde  dinsdag in de Volkskrant  dat het markt-geloof door de Paarse kabinetten is geïntroduceerd. Niets is minder waar. De zakenman-premier Lubbers begon er begin jaren tachtig mee en trok daarin gelijk op met de hogepriesters Reagan en Thatcher. Er werd gesproken over de BV Nederland, alsof onze samenleving een bedrijf is.
In zijn boek  Uit de Puinhopen  – een absolute aanrader – zet de Britse journalist George Monbiot, die  afgelopen week Nederland bezocht , uiteen hoe diep het neoliberale denken ons leven heeft geïnfiltreerd. We zijn onszelf gaan zien als louter consumenten die zelf overal verantwoordelijk voor zijn. Het neoliberalisme ziet egoïsme als iets natuurlijks en goeds terwijl wij mensen juist verschillen van alle andere wezens op aarde omdat we zo empathisch zijn. Het wezen dat past bij de filosofie het neoliberalisme is niet de mens maar de chimpansee, legt bioloog Monbiot uit.
Dat opgezadeld zitten met een verkeerd zelfbeeld en een voor mensen ongeschikte ideologie zorgt voor ongelukken. Sinds de jaren zeventig is er geheel in lijn met het neoliberalisme een hele zelfhulpindustrie uit de grond gestampt om je aan te praten dat het allemaal aan jou ligt. Half Nederland heeft een burn-out maar dat is volgens deze opvatting allemaal de schuld van individuen, niet van een systeem dat niet deugt. Geloof je het zelf?
Ondertussen gaan er ziekenhuizen failliet waardoor zieke mensen in de problemen komen. Gaat een fabriek van stints kapot omdat de overheid geen idee heeft wat er moet gebeuren. Moeten maaltijdbezorgers het zonder de meest elementaire werknemersrechten doen. Rijden onervaren chauffeurs eindeloos rondjes door de bebouwde kom omdat de Uber-app geen ritjes geeft aan stilstaande auto’s. Overal is de reactie van de overheid als die van Bruins. De overheid kijkt toe en weet niet wat te doen, behalve het nog meer afschaffen van regels. Want hoe minder regels, hoe beter, verkondigt de premier bij iedere gelegenheid.
Die premier vindt ook dat we in een ontzettend gaaf land wonen maar vergeet te vermelden dat het vooral zo ontzettend gaaf is vanwege de ideeën die onze samenleving gevormd hebben en die stammen van voor de introductie van het neoliberalisme. Dat er zorg is voor iedereen, dat er een staatspensioen is voor alle inwoners, dat er goed onderwijs is, dat niemand aan de bedelstaf raakt. Dat vinden we heel normaal. Maar het dreigt te verdwijnen door het geloof in de magische markt en een terugtredende overheid. Onderwijzers krijgen nu al een bonus voor het nemen van een griepprik omdat het lerarentekort zo groot is dat het onderwijs een epidemie niet het hoofd kan bieden. Dat niemand aan de bedelstaf is, begint ook een mythe te worden. In Rotterdam groeit een kwart van de kinderen in armoede op. En dan nu de ziekenhuizen die instorten.
Daar kunnen we eindeloos over klagen maar het is belangrijker om een alternatief maatschappijbeeld neer te zetten. Dat is zelfs noodzakelijk. Monbiot schetst hoe het neoliberalisme de overhand kon krijgen omdat er in de jaren zeventig sprake was van een ideologisch vacuüm en er geen goed alternatief voorhanden was. Nu het neoliberalisme begint te wankelen, dreigt opnieuw zo’n vacuüm. De ideologie die aan de weg timmert om het op te vullen is het neofascisme. In Brazilië zegevierde het neofascisme al, in Italië ook en in de Verenigde Staten is het in opmars, om maar een paar voorbeelden te noemen
Daar moet je tegen protesteren maar vooral ook een andere koers bieden, een ander toekomstbeeld, een verlangen naar een andere wereld. Monbiot formuleert zestien principes waar dat beeld aan moet voldoen. Dat we willen leven in een samenleving die geleid wordt door empathie, respect, rechtvaardigheid, vrijgevigheid, moed, plezier en liefde, luidt het eerste. Daarna gaat over het over eerlijke, transparante oordelen, bedrijvigheid die geen roofbouw pleegt op de planeet noch op de mensen, gelijke rechten, veiligheid, zekerheid. Een wereld waar creativiteit, onderzoeken en ontdekken gewaardeerd worden. En zo gaat hij door.
Het is een samenleving waar veel van Nederland in valt te herkennen maar waar we op andere punten nog een heleboel aan kunnen verbeteren. Vervolgens schetst hij hoe je dat het beste kunt bereiken. Dat is niet via het neoliberalisme dat mensen van elkaar vervreemdt. Links moet mensen juist bij elkaar brengen. Samenleven doe je niet in je eentje, hoezeer Instagram je dat ook probeert wijs te maken.
De huidige politiek wordt vooral bepaald door marketing, dat is het instrument van het individualisme. Daar tegenover staat een alternatief: organiseren, het instrument van het collectivisme. Verenigingen, coöperaties, bonden, clubs, partijen, groepen. Kortom, alles waarvan ons de afgelopen decennia is wijsgemaakt dat het achterhaald is. Het goede nieuws is dat we dat zelf kunnen, we hebben er geen onzichtbare hand voor nodig.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.